KUALA LUMPUR – Sekurang-kurangnya 40 juta langganan jalur lebar mudah alih berdepan kelewatan untuk menerima sambungan 5G tatkala syarikat telekomunikasi utama bergelut dalam perjanjian komersial dengan Digital Nasional Bhd (DNB), iaitu syarikat tujuan khas (SPV) di bawah Kementerian Kewangan.
Tawaran akses rujukan (RAO) yang memperincikan harga, terma dan syarat serta katalog perkhidmatan yang ditawarkan oleh DNB untuk rangkaian 5G, baru-baru ini menjadi pertikaian dalam kalangan pengendali rangkaian mudah alih (MNO), terutama empat syarikat telekomunikasi gergasi seperti CELCOM, Digi, MAXIS dan U Mobile, yang secara tidak rasmi dikenali sebagai CDMU.
Keengganan syarikat telekomunikasi untuk menandatangi RAO juga menghalang sasaran DNB mencapai 80% liputan penduduk menjelang akhir 2024 dan 90% liputan menjelang 2027.
Pihak dalaman industri juga meramalkan sekurang-kurangnya 15% daripada penduduk Malaysia akan menikmati kelajuan 5G menjelang akhir April jika MNO utama telah melompat pada projek perintis DNB Lembah Klang, Disember lalu.
Pihak dalaman industri, yang enggan dikenali, menyatakan jumlah langganan yang terjejas adalah berdasarkan anggaran dalam laporan prestasi industri 2020 oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM), yang dikeluarkan pertengahan tahun lepas.
Secara kolektif, CDMU menguasai kira-kira 85% bahagian pasaran relatif (RMS) daripada sejumlah 43.72 juta langganan selular dan jalur lebar mudah alih, demikian menurut laporan suku keempat 2020.
Sebanyak 30.15 juta langganan adalah akaun prabayar, manakala baki 13.57 juta akaun menggunakan perkhidmatan pasca bayar.
Maxis mempunyai RMS tertinggi dalam kalangan empat pemain telekomunikasi utama dengan 28.2% (12.33 juta akaun), diikuti Digi 22.8% (9.97 juta) dan CELCOM 18.3% (8 juta).
U Mobile mempunyai RMS terkecil antara empat pemain industri berkenaan dengan 16.4% (7.17 juta), manakala pemain industri lain secara kolektif hanya mempunyai 15% (6.25 juta) daripada keseluruhan langganan.
Sementara pengguna Telekom Malaysia dan YES di kawasan terpilih di Putrajaya, Cyberjaya dan Kuala Lumpur ketika ini menikmati sambungan 5G berikutan percubaan komersial tanpa kos DNS yang bermula Disember lalu.
Pada Mac, Menteri Kewangan, Datuk Seri Tengku Zafrul Tengku Abdul Aziz mengumumkan keputusan kerajaan untuk melaksanakan Rangkaian Keseluruhan Tunggal (SWN) untuk 5G, dengan syarikat TELCO diberikan peluang memperoleh sehingga 70% peratus pegangan dalam DNB.
Beliau berkata, DNB telah diarahkan untuk mengekalkan harga borong rangkaian 5G di bawah 20 sen setiap gigabait (GB). Secara purata, syarikat telekomunikasi utama, yang membantah SWN, kini menawarkan sambungan 4G pada harga RM2 setiap GB kepada pengguna.
Pada awal April lalu, CDMU dalam kenyataan bersama memaklumkan perjanjian RAO tidak menangani kebimbangan dan isu tertentu yang telah dibangkitkan, termasuk keupayaan mereka untuk menawarkan perkhidmatan 5G yang berpatutan dan berkualiti.
Pada penghujung April, ketua pegawai operasi SKMM, Datuk Mohd Ali Hanafiah Mohd Yunus berkata kebimbangan yang dibangkitkan oleh syarikat telekomunikasi mengenai RAO akan diselesaikan dalam masa beberapa minggu.
Dalam pada itu, Ahli Parlimen Bangi, Ong Kian Ming berkata, ketidakupayaan CDMU untuk bersetuju dengan cadangan RAO tidak boleh dijadikan alasan untuk menangguhkan pelancaran 5G, yang ketika ini sedang dijalankan oleh DNB.
Beliau bagaimanapun berkata, perbezaan pendapat dengan TELCO berhubung RAO adalah 'tidak mengejutkan' memandangkan sistem SWN belum pernah berlaku sebelum ini yang mungkin tidak dilaksanakan di tempat lain.
Ini adalah kali pertama sesuatu seperti ini dicadangkan di Malaysia, dan mungkin di dunia, di mana SWN yang dimiliki 100% oleh kerajaan berkhidmat kepada sekumpulan kecil pemain sektor swasta dalam sektor telekomunikasi, dan telah digunakan untuk memasuki pasaran sejak beberapa dekad yang lalu,” katanya kepada The Vibes.
''Di sinilah pengawal selia yang berkebolehan, dalam kes ini adalah SKMM, perlu mengambil bahagian untuk menjadi pengantara dalam perbezaan antara DNB dan pemain telekomunikasi swasta untuk rundingan dan membuat keputusan yang akan diterima oleh semua pihak.”
Beliau berkata, disebabkan RAO yang sangat teknikal, adalah penting agar keputusan muktamad tidak dipengaruhi oleh lobi politik daripada mana-mana pihak.
Sebaliknya, Kian Ming berkata, perkara itu perlu diselesaikan berdasarkan fakta dan angka.
''SKMM perlu memanggil pakar bebas, termasuk dari negara lain, untuk mengesahkan cadangan RAO yang dikemukakan oleh DNB jika ia memerlukan beberapa sumber pengesahan lain,” katanya. – The Vibes, 3 Mei 2022
