Saudara Pengarang
Perbuatan hamil dan melahirkan anak tidak seharusnya dijenayahkan. Pindaan Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Takzir) Terengganu 2022, khususnya Seksyen 29A, yang menjenayahkan kehamilan dan kelahiran luar nikah, mengancam dan melemahkan perlindungan dan hak wanita dan gadis untuk penjagaan kesihatan.
Pindaan ini hanyalah yang terbaru dalam senarai panjang perundangan syariah berkaitan kehamilan di negeri berbeza.
Negeri lain boleh melakukan perkara berikut: menggunakan kehamilan sebagai bukti atau pernyataan seks luar nikah (Selangor, Negeri Sembilan), mengisytiharkan anak sebagai anak luar jika lahir kurang daripada enam bulan perkahwinan (Kedah) atau menjenayahkan kehamilan luar nikah dan bersalin secara terang-terangan (Negeri Sembilan, Kedah, Perak dan Terengganu).
Beberapa undang-undang ini meletakkan beban untuk menyangkal dakwaan sedemikian di atas bahu wanita itu sendiri.
Ini adalah keadaan mengerikan yang memberi kesan langsung kepada kesihatan dan kesejahteraan wanita dan gadis di Malaysia. Ia menjejaskan sistem kesihatan kita.
Pengerusi Jawatankuasa Pelaksanaan Syariah, Pendidikan dan Pengajian Tinggi Terengganu, Datuk Satiful Bahri Mamat dipetik berkata, pindaan ini termasuklah memaksimumkan hukuman iaitu denda sehingga RM 5,000, penjara tidak lebih tiga tahun atau enam sebatan.
Mereka kelihatan sangat kejam dan nampaknya tiada pemikiran mahupun pertimbangan diberikan kepada kesihatan, perlindungan atau kebajikan wanita atau anaknya.
Apa tanggapan kepada masyarakat?
Undang-undang sedemikian berpotensi meletakkan kakitangan penjagaan kesihatan kita dalam situasi yang sukar dan mustahil.
Diktum "pertama, jangan membahayakan" dimasukkan ke dalam kod kelakuan semua profesional penjagaan kesihatan.
Adakah mereka dijangka melaporkan kes luar nikah kepada pihak berkuasa agama apabila seorang wanita atau gadis mendapatkan penjagaan antenatal, perinatal dan selepas bersalin untuk kehamilan mereka?
Adakah wanita dan gadis merasakan kemudahan penjagaan kesihatan seperti klinik wanita bukan lagi ruang selamat kerana rawatan dan penjagaan mereka boleh digunakan sebagai bukti terhadap mereka?
Adakah akses kepada kontraseptif akan terancam? Adakah wanita dan gadis akan dipaksa untuk melakukan pengguguran tidak selamat kerana keadaan yang tidak menguntungkan kesihatan atau kesejahteraan.
Bagaimana jika kehamilannya mengancam nyawa dan ia menjadi pilihan antara didakwa selepas mendapatkan rawatan mempertaruhkan nyawanya?
Semasa persidangan Pusat Galen mengenai "Menangani Kehamilan Tidak Diingini di Malaysia" pada Mei lalu, mantan Pengerusi Jawatankuasa Pilihan Khas Parlimen Hal Ehwal Wanita dan Kanak-Kanak dan Pembangunan Sosial, Datuk Seri Azalina Othman Said menegaskan bahawa, kekurangan pilihan kesihatan reproduktif tidak sepatutnya meragut nyawa seorang wanita atau gadis.
Kehamilan yang tidak diingini selalunya adalah akibat wanita tidak mempunyai hak atau berkata pada tubuh mereka sendiri.
Jika kita boleh memberi hak kepada gadis dan wanita untuk memiliki tubuh mereka, mereka boleh mempunyai masa depan sendiri.
Beliau juga menekankan keperluan untuk mengenal pasti dan mengkaji semula perundangan sedia ada yang ketika ini mewujudkan persekitaran stigma dan diskriminasi terhadap mereka yang mengalami atau berhadapan dengan akibat kehamilan tidak diingini.
Ini kerana keganasan seksual dan jantina adalah realiti bagi kebanyakan wanita dan gadis di Malaysia. Lihat data kesihatan kami tentang kehamilan, kesihatan ibu dan kematian bayi.
Kehamilan yang dikehendaki dan tidak diingini berlaku setiap hari. Bukti dan kajian dari negara ini dan lain-lain, jelas menunjukkan bahawa tindakan punitif tidak berkesan dan mengabaikan realiti.
Perundangan sedemikian, sebaliknya, menimbulkan penderitaan, kesakitan, atau penghinaan yang tidak perlu bagi wanita dan anak mereka.
Daripada menghukum wanita dan remaja perempuan, kita perlu melindungi dan meningkatkan akses kepada kontraseptif supaya wanita boleh memilih dan merancang kehamilan mereka. – The Vibes, 4 Disember 2022
Azrul Mohd Khalib ialah Ketua Pegawai Eksekutif Pusat Galen untuk Dasar Kesihatan dan Sosial
